همزمان با خروج نظامی آمریکا و ناتو از خاک افغانستان، ط-البان با پیشروی سریع و خارج از تصور شهرهای این کشور را تحت کنترل خود درآوردند.
سقوط افغانستان از شهر زرنج، ولایت نیمروز در 15 اسد 1400 آغاز شد و پس از آن جوزیجان، سرپل، قندوز، تخار، سمنگان، بدخشان و … یکی پس از دیگری به دست ط-البان افتاد بدون اینکه از سوی ارتش 300 هزار نفری افغانستان با مقاومت جدی روبرو شود. در واقع درگیری ای رخ نداد چرا که ارتش خلع سلاح شده و به فرماندهان دستور داده شد تسلیم شوند.
ط-البان در مدت 9 روز توانست بر 28 ولایت افغانستان تسلط یابد. مردم افغانستان در شوک عظیمی قرار گرفتند و ترس، وحشت و هرج و مرج کشور را فرا گرفت. هرچند اوایل تعدادی از رهبران جهادی از جمله جنرال دوستم و عطا نور در شمال دست به مقاومت زدند اما خیلی زودتر از آنچه به نظر می آمد به ازبکستان فرار کردند. اسماعیل خان هم که در هرات مقاومت می کرد به دست ط-البان اسیر شد و مدتی بعد آزاد شد.
ط-البان به پشت دروازه های شهر کابل رسید و اعلام کرد که می خواهد به طور مسالمت آمیز انتقال قدرت صورت گیرد. سرانجام در 24 اسد اشرف غنی از کابل فرار کرد و ط-البان به بهانه جلوگیری از هرج و مرج در پایتخت وارد ارگ شدند و پس از 20 سال جمهوریت سقوط کرد و سؤالات فراوانی در ذهن مردم افغانستان و جهان ایجاد شد.
اما در این یک سال چه بر سر مردم افغانستان آمد؟
سازمان دیده بان حقوق بشر روز پنجشنبه 20 اسد یک سال حکومت ط-البان در افغانستان را فاجعه بار توصیف کرد. به گفته این سازمان مردم افغانستان یک سال اخیر را در کابوس حقوق بشری به سر بردند و قربانی خیانت و توطئه حاکمان پیشین، ظلم و ستم ط-البان و بی تفاوتی جامعه جهانی شدند.
ط-البان هیچ گونه تعهدی به حقوق بشر، حقوق زنان و دختران و … ندارند. رهبران ط-البان در عصر جدید، دوران دموکراسی، تکنولوژی و فناوری تلاش دارند با استفاده از تجهیزات نظامی و امکانات امروزی، قوانین بیش از هزار سال پیش را در افغانستان پیاده کند، البته فقط قوانینی که به نفع حکومتشان است. اما سؤال اینجاست که آیا سیاست فعلی ط-البان از دین اسلام سرچشمه می گیرد یا حرص و قدرت طلبی رهبران ط-البان؟ مسئله اعتقادات و تعصبات ط-البان است یا سیاست فریب کارانه این گروه؟ آیا مردم افغانستان به این موضوع اندیشیده اند که ط-البان از اعتقادات شان و از دینشان برای رسیدن به قدرت بی چون و چرا و حکومت مطلق سوء استفاده می کنند؟ گروه های ترور-یستی همچون ط-البان بدترین دشمن اسلام هستند چرا که باعث اسلام هراسی شده و جهانیان را به اسلام و مسلمانان بدبین کرده اند.
سیاست ط-البان جاهلانه نیست بلکه زیرکانه با مسائل پشت پرده قدرت را در دست می گیرند و مردم را با مسائلی همچون حجاب زنان و پوشش مردان و ریش و مویشان و … سرگرم می کنند. مردم افغانستان را به مرگ گرفته اند تا به تب راضی باشند.
ط-البان چگونه از پشت کوه ها به این جایگاه رسیدند؟ این گروه با تکیه بر چه قدرتی، با همکاری چه کسانی به اینجا رسیدند؟ معامله گران و حامیان ط-البان چه سودی از حکومت ط-البان می برند؟ چرا تمام دولت هایی که با هم دشمن هستند بر سر مسئله افغانستان به این حد از تفاهم رسیده اند؟
اکنون بعد از گذشت یک سال، حکومت نامشروع ط-البان درمانده و عاجز از حکومت داری و کنترل کشور است و چشم به توجه و کمک های بشردوستانه جوامع بین المللی و حراج معادن و منابع افغانستان دوخته، بدون اینکه از مقاصد و اهداف خود کوتاه بیایند. هرچند حکومت های پیشین حامد کرزی و اشرف غنی هم از مشروعیتی برخوردار نبودند و منتخب اکثریت مردم افغانستان نبودند.
یک سال حکومت داری ط-البان، حامیان و همدستان خود را نیز ناامید کرد، طوری که هر کسی که از این گروه حمایت کرد و راه را برایشان باز کرد اکنون سعی در متهم کردن دیگری است و دنبال مقصر می گردند. اشرف غنی در مصاحبه با ایبیان خود را همچنان رئیس جمهور افغانستان دانست و عبدالله عبدالله و زلمی خلیل زاد را مقصر دانست. عبدالله عبدالله در همان روزهای اول سقوط کابل اشرف غنی را محکوم کرد. حامد کرزی در مصاحبه تازه اش اقرار کرد که همه چیز را باخته اند. رئیس جمهور آمریکا نیز توسط دولتمردان و سیاستمداران کشورش سرزنش می شود. کشورهای همسایه افغانستان از سوی افغانستان تهدید می شوند و …
آیا این کابوس ادامه دارد؟