spot_img
شنبه, نوامبر 2, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img
خانهاخبارامارت امیر مهدی در مُلک بلخاب

امارت امیر مهدی در مُلک بلخاب

مقدمه

بلخاب به خاطر موقعیت جغرافیایی خود همیشه اهمیت ویژه‌ای در تحولات و جریان‌های تاریخی داشته است. در گذشته گروه‌های جهادی مستقر در هزاره‌جات خواهان تسلط بر بلخاب بودند تا بتوانند ارتباط و مناسبات خودشان را با مرکز سرپل، سانچارک، کوهستانات و ولایات سمنگان، بلخ و بغلان حفظ کنند و راه نفوذ خودشان را از طریق بلخاب بر این مناطق و ولایات داشته باشند؛ زیرا شمارِ قابل توجه از جمعیت آن‌ها را هزاره‌ها و سادات تشکیل می‌دهند. به این سبب در طی پنجاه سال اخیر رخدادها و اتفاقات متأثر از احزاب جهادی شیعه در هزاره‌جات از طریق بلخاب به مناطقِ ذکرشده منتقل می‌شد و همیشه ارتباط تنگاتنگی بین تحولات بامیان، بلخاب، مزار شریف و دره‌صوفِ سمنگان وجود داشت. وجود معادن در بلخاب و جنگ مولوی مهدی، فرمانده هزاره‌تبار طالبان با این گروه در دومین سال قرن جدید خورشیدی بار دیگر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه را مطرح کرد. در این نوشتار به ابعاد مختلف جنگ طالبان و مولوی مهدی و تحولات پیرامون آن به صورت اختصار اشاره خواهد شد.

موقعیت و تأثیرگذاری بلخاب بر تحولات منطقه

بلخاب از نظر ادارى در طول تاريخ تابع بلخ يا باكتريا، بُخدى یا بلهيكه بوده است. با تشکیل حکومت اعلی بلخ، جوزجان و سرپل بخشی از آن بود. در سال ١٣١٢ ش حكومت كلان شبرغان تحت ادارۀ ولايت مزارشريف ايجاد شد و بلخاب بخشی از آن بود. ولايت شبرغان يا جوزجان در سال ١٣٤٣ ش تأسیس شد و بلخاب بخشى از آن بود[1]. در تقسیمات حزب شوراى اتفاق اسلامی افغانستان، حزب شیعی و هزاره که در سال‌های آخر دهۀ پنجاه خورشیدی تشکیل شد و در هزاره‌جات قدرت گرفت و برای ادارۀ قلمرو تحت تسلط خود تعییناتی داشت، در تقسیمات این حزب بلخاب يک ولايت بود. دهۀ ۶۰ خورشیدی، بلخاب مركز و مقر ولايتى احزاب مجاهد به حساب مى‌آمد. در سال ۱۳۶۷ با تأسیس ولایت سرپل، بلخاب در شمار یکی از ولسوالی‌های آن قرار گرفت. با تشكيل حزب وحدت در سال ١٣٦٨ ش بلخاب مقر آن حزب بود[2].
تا زمان تسلط گروه طالبان بر کشور در سال 1377 خورشیدی احزاب و گروه‌های مختلف سیاسی همانند شورای انقلابی اتفاق اسلامی، سازمان نصر افغانستان، پاسداران جهاد اسلامی، جبهه متحد انقلاب اسلامی و در نهایت حزب وحدت اسلامی در بلخاب حضور داشتند.
طالبان با تصرف کابل و دیگر شهرهای بزرگ در سال 1377 خورسیدی امارت اسلامی خود را اعلام کردند. تنها پنجشیر، بلخاب و بخشی از دره‌صوف در اختیار احزاب جهادی بود. بلخاب تسلیم حکومت طالبان نشد. در این زمان بلخاب به کانون اصلی مقاومت احزاب جهادی تبدیل شد و برخی رهبران جهادی مانند محمد محقق، عبدالرشید دوستم، اسماعيل خان، عالمى بلخى، احمد ايشجى، عبدالحسين باقرى، مولوى ظريف و … به بلخاب آمدند[3]. بلخاب تا سقوط حکومت طالبان در 1380 خورشیدی در کنترل احزاب و گروه‌های مخالف طالبان باقی ماند.

امارت امیر مهدی

تلاش چند ماهه طالبان در اواخر ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ خورشیدی برای خارج کردن مولوی مهدی از بلخاب بی‌نتیجه ماند و او در بلخاب ماند. به گفتۀ ستار احمدی، از نزدیکان مهدی، مولوی مهدی از طرف «سه بزرگین امارت در مرکز» به‌عنوان امیر اهل تشیع و هزاره‌های افغانستان و همچنین مسئول روابط بین امارت اسلامی افغانستان و اهل تشیع و هزاره‌ها معرفی شده بود [4]. در ویدنویی منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی در آن زمان، یکی از طرفداران مولوی در جمع کثیری از مردم می‌گوید: «مولوی مهدی از آدرس ۱۰ میلیون جمعیت شیعه افغانستان و تابلو و نماد هزاره‌های افغانستان است و مولوی مهدی امروز به‌عنوان رهبر شیعیان افغانستان انتخاب شده است و خدماتش نورچشم ماست. امارت اسلامی بلخاب را به زور گرفته نشده است و به زور هم گرفته نمی‌شود. ما امارت اسلامی را تأیید کردیم و با جان و دل امارت اسلامی را پذیرفته‌ایم … اکنون مسئله مولوی مهدی نیست؛ بلکه سرنوشت ده میلیون هزاره و شیعه افغانستان است» [5]. طرفدارنش در بلخاب مهدی را امیر جوان لقب داده بودند و او را همان مهدی موعود می‌دانستند و همچنان او را با مزاری در یک قاب قرار می‌دادند[6]. این لقب و هم پایگاه اجتماعی یافتن در بین هم‌ولایتی‌هایش برای مولوی مهدی نوعی شایبه قدرت به وجود آورده بود. او در جمع کثیری از مردم بلخاب خود را خدمت‌گزار نسل نوین بلخاب معرفی کرد و حضورش را در بلخاب یک فرصت و چراغ سبز برای جوانان دانست و همچنین خود را یک سرباز کاکه معرفی کرد که با «مفسدان فی‌ الارض و قاتلین فی الارض» سازش نخواهد کرد. با حضور مولوی مهدی در بلخاب کمیته ادارۀ بلخاب تشکیل شد. حبیب‌الله مجاهد به حیث قومندان امنیه بلخاب منصوب شد. همچنین ریاست اجرائیه تعیین شد و به مردم وعدۀ اسلحه و معاش داده شد[7].

جشن نوروز در بلخاب

قدرت داشتن مولوی مهدی در بلخاب باعث شد او برخلاف قانون طالبان نوروز را جشن بگیرد و از آن جمله برگزاری جشن وحدت ملی در روزهای نخست سال نو خورشیدی بود که در بلخاب برگزار کرد. در این جشن مردمان چهار ولایت سرپل، بلخ، سمنگان و بامیان شرکت کرده بودند. در این جشن مسابقات بزکشی، والیبال، نیزه‌اندازی برگزار شد. تعدادای از مقامات ولایت در این جشن حضور داشت و تعدادی سخنرانی کرد و یکی از سخنرانان آن مولوی مهدی بود. او در سخنانش گفت: «جشن نوروز بخشی از فرهنگ ارزشمند ماست که زمینه همسویی، صلۀ رحم و اتصال بین مردمان فراهم می‌کند». همچنین در این مراسم مولوی مهدی یک شهرک رهایشی را در بلخاب افتتاح کرد. [8].


منابع

1. بلخاب، تاریخ، فرهنگ و اجتماع. سید حسین رهیاب (بلخی). ۱۳۹۸. جلد اول. انتشارات صبح امید. ص۲۶؛
2.شناسنامه افغانستان. بصیراحمد دولت آبادى. ١٣٩٠. ص ٨٩؛
3. بلخاب، تاریخ، فرهنگ و اجتماع. سید حسین رهیاب (بلخی). ۱۳۹۸. جلد اول. انتشارات صبح امید. ص ۲۳۲؛
4. افغانستان مرکزی، سفر نمایندگان مولوی مهدی به بامیان و دای‌کندی؛ چه گفتند؟/ اما مردم از رفتار ط ناراض هستند، ۲۳ فوریه ۲۰۲۲. بازیابی سرطان ۱۴۰۳؛
5. افغانستان اینترنشنال، انشعاب‌های قومی در میان گروه طالبان، افغانستان اینترنشنال، ۱۳ ژوئن ۲۰۲۲. بازیابی ۲۱ جوزا ۱۴۰۳؛
6. بادبادگ، «سرنوشت غم‌انگیز مهدی و قیام ناکام او در مقابل طالبان!»، ۱۰ ژوئن ۲۰۲۴، بازیابی ۲۱ جوزا ۱۴۰۳؛
7. کانال خبری شهرنیوز، بازیابی حوت ۱۴۰۳؛
8. هزارستان نت‌ورک، «خبرهای تازه از بلخاب؛ جشن وحدت ملی و افتتاح یک شهرک توسط مولوی مهدی». ۱۴ آوریل ۲۰۲۲، بازیابی ۱۱ سرطان ۱۴۰۳؛

spot_img

ارسال یک دیدگاه

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید

- تبلیغات -spot_img

محبوب ترین ها

تبلیغاتspot_img

سرگرمی

تبلیغاتspot_img

سیاسی

- تبلیغات -spot_img
We use cookies to personalise content and ads, to provide social media features and to analyse our traffic. We also share information about your use of our site with our social media, advertising and analytics partners. View more
Cookies settings
Accept
Decline
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active

ما که هستیم

متن پیشنهادی: نشانی وب‌سایت ما: https://balkhab.com.

دیدگاه‌ها

متن پیشنهادی: هنگامی که بازدیدکنندگان نظرات خود را در سایت می‌نویسند، ما اطلاعاتی را که در فرم نظرات و همچنین بازدید کننده‌ها ارائه می‌شود جمع آوری می‌کنیم ’s آدرس IP و رجیستر عامل کاربر مرورگر برای کمک به تشخیص هرزنامه. یک رشته ناشناس ایجاد شده از آدرس ایمیل شما (همچنین هش نامیده می‌شود) ممکن است به سرویس Gravatar ارائه شود تا ببینید آیا از آن استفاده می‌کنید. سیاست حفظ حریم خصوصی خدمات Gravatar در اینجا در دسترس است: https://automattic.com/privacy/. پس از تأیید نظر شما، تصویر نمایه شما در متن نظر شما قابل مشاهده است.

رسانه

متن پیشنهادی: اگر تصاویر را به وبسایت آپلود کنید، نباید آپلود تصاویر با داده‌های مکان جغرافیایی (EXIF GPS) شامل شود. بازدیدکنندگان وب سایت می‌توانند هر گونه اطلاعات مکان را از تصاویر در وب سایت دانلود و استخراج کنند.

کوکی‌ها

متن پیشنهادی: اگر شما نظر خود را در سایت ما ثبت کنید، ممکن است برای ذخیره نام، آدرس ایمیل و وب سایت خود در کوکی‌ها تصمیم گیری کنید. اینها برای راحتی شما هستند، به طوری که شما مجبور نیستید دوباره جزئیات خود را پر کنید زمانی که نظر دیگری را ترک کنید. این کوکی‌ها یک سال طول خواهد کشید. اگر از برگه ورود ما بازدید نمایید، ما یک کوکی موقت برای مشخص نمودن اینکه آیا مروگر شما کوکی قبول می‌کند را تنظیم می‌کنیم. این کوکی محتوای اطلاعات شخصی شما نیست و وقتی مرورگر شما بسته می‌شود از بین می‌رود. هنگام ورود به سیستم، ما همچنین کوکی‌ها را تنظیم خواهیم کرد تا اطلاعات ورود به سیستم و گزینه‌های صفحه نمایش خود را ذخیره کنید. کوکی‌های ورود به سیستم برای دو روز گذشته و کوکی‌های گزینه‌های صفحه نمایش برای یک سال گذشته است. اگر شما انتخاب کنید " به یاد داشته باشید من Me"، ورود شما برای دو هفته ادامه خواهد داشت. اگر از حساب خود خارج شوید، کوکی‌های ورود حذف خواهند شد. اگر یک مقاله را ویرایش یا منتشر کنید، یک کوکی اضافی در مرورگر شما ذخیره خواهد شد. این کوکی حاوی اطلاعات شخصی نیست و به سادگی نشان می‌دهد که شناسه پست مقاله شما فقط ویرایش شده است. بعد از یک روز منقضی می‌شود.

محتوای جاسازی‌شده از دیگر وب‌سایت‌ها

متن پیشنهادی: مقالات موجود در این سایت ممکن است شامل محتوای تعبیه شده (مثلا ویدئوها، تصاویر، مقالات و غیره) باشد. مطالب جاسازی شده از وب سایت‌های دیگر رفتار دقیقا همان طوری که بازدید کننده از وب سایت دیگر بازدید کرده است. این وبسایت‌ها ممکن است اطلاعاتی مربوط به شما را جمع‌آوری کنند، از کوکی‌ها استفاده کنند، ردیابی سوم شخص اضافه را جاسازی کنند و تعامل شما را با محتوای تعبیه شده نظارت کنند که شامل ردیابی تعامل شما با محتوای جاسازی شده است اگر حساب کاربری داشته و به آن وبسایت وارد شده باشید.

اطلاعات شما را با چه کسی به اشتراک می‌گذاریم

متن پیشنهادی: اگر شما یک تنظیم دوباره رمز عبور را درخواست دادید، نشانی IP شما در ایمیل تنظیم دوباره وجود خواهد داشت.

چه مدت ما اطلاعات شما را حفظ می‌کنیم

متن پیشنهادی: اگر یک نظر را ترک کنید، نظر و متادیتای آن به طور نامحدود حفظ می‌شوند. این به این معنا است که ما می‌توانیم به جای برگزاری آنها در یک خط مؤثر، به طور خودکار هر نظر پیگیری را تصدیق و تأیید کنیم. برای کاربرانی که در وب سایت ما ثبت نام می‌کنند (اگر وجود داشته باشند)، ما همچنین اطلاعات شخصی را که در مشخصات کاربر آنها ارائه می‌کنیم، ذخیره می‌کنیم. همه کاربران می‌توانند اطلاعات شخصی خود را در هر زمان (به جز آنها که نمی‌توانند نام کاربری خود را تغییر دهند) ببینند، ویرایش و یا حذف کنند. مدیران وب سایت همچنین می‌توانند این اطلاعات را مشاهده و ویرایش کنند.

حقوقی که بر روی داده‌هایتان دارید

متن پیشنهادی: اگر در این سایت حساب کاربری دارید یا نظرها را ترک کرده اید، می‌توانید درخواست دریافت یک فایل صادر شده از اطلاعات شخصی که ما در مورد شما نگه می‌داریم، از جمله هر گونه داده‌ای که برای ما ارائه کرده اید. همچنین می‌توانید درخواست کنید که ما هر گونه اطلاعات شخصی که در مورد شما نگه داریم پاک کنیم. این شامل اطلاعاتی نیست که ما مجبور به نگهداری آنها برای اهداف اداری، قانونی یا امنیتی باشیم.

داده‌های شما را به کجا ارسال می‌کنیم

متن پیشنهادی: دیدگاه‌های بازدیدکننده ممکن است از طریق یک سرویس تشخیص جفنگ خودکار بررسی شوند.
Save settings
Cookies settings